Szybka adaptacja kluczem do sukcesu
Branża farmaceutyczna prawie w całej Europie, w tym w Polsce, podlega głębokim regulacjom. To regulatorzy poszczególnych rynków decydują o poziomie refundacji, wysokości cen i ilości dostępnych leków. Zwłaszcza dziś, w dobie powszechnego poszukiwania oszczędności, presja na wysokość refundacji jest bardzo silnie odczuwalna. W Polsce efektem takiej polityki było wprowadzenie nowej ustawy refundacyjnej.
Dzięki dywersyfikacji geograficznej oraz obecności we wszystkich obszarach dystrybucji farmaceutycznej, Grupie udało się zminimalizować negatywne skutki nowych regulacji. W I półroczu 2012 r. sprzedaż Grupy wzrosła o 2,4% r/r. Wyższa sprzedaż nie przełożyła się jednak na wzrost zysku netto, który po pierwszych sześciu miesiącach roku wyniósł 10,9 mln zł i okazał się o połowę gorszy niż w roku ubiegłym.
Na skutek ustawowego zmniejszenia marż na leki refundowane, a także z uwagi na konieczność poniesienia dodatkowych kosztów dostosowania się do nowych regulacji prawnych, związanych m.in. z zakończeniem programu lojalnościowego dla pacjentów, opracowaniem ekspertyz prawnych czy restrukturyzacją w segmencie detalicznym i hurtowym, znacząco spadła rentowność netto, która w I półroczu br. wyniosła 0,3%, tj. niecałe 5 gr. w przeliczeniu na zysk ze sprzedaży statystycznego opakowania leku.
Podjęte działania pozwoliły jednak Grupie odnaleźć się w nowej rzeczywistości i dostosować świadczone usługi do zmieniających się potrzeb rynku i klientów.
Nowa rzeczywistość rynkowa
Pół roku obowiązywania nowej ustawy pokazało, że ceny leków refundowanych, a co za tym idzie poziom refundacji, uległy obniżeniu. Niestety równocześnie wzrosła odpłatność pacjenta za statystyczne opakowanie leku refundowanego. Ustawa wywarła również negatywny wpływ na kondycję polskiej branży farmaceutycznej, a w szczególności na kondycję aptek. Z jednej strony odebrała im dużą część marży na leki refundowane, z drugiej zaś, w związku z zakazem reklamy, uniemożliwiła rekompensowanie poniesionych strat poprzez zwiększenie obrotów na pozostałej części asortymentu tj. lekach OTC, dermokosmetykach, artykułach higienicznych czy sprzęcie medycznym. Jednocześnie zakazowi reklamy aptek nie towarzyszy zakaz reklamy samych leków. W efekcie, producenci mogą reklamować swoje produkty. Mogą je reklamować sklepy, drogerie i stacje benzynowe. Jedynie apteki zostały wyłączone z grona firm działających w oparciu o zasady zdrowej konkurencji i nie mogą o swojej ofercie informować pacjentów. Konsekwencją takiej sytuacji jest przenoszenie sprzedaży tej części asortymentu do placówek pozaaptecznych. Z naszych szacunków wynika, że z tego tytułu obrót w aptekach może spaść nawet o 10%.
Podjęte działania
W obecnej sytuacji realizacja podstawowego celu, jakim jest zapewnienie chorym jak najlepszego dostępu do leków, jest dla Grupy dużym wyzwaniem.Trudna sytuacja rynkowa zmusza nas do podjęcia radykalnych kroków, które, mamy nadzieję, pozwolą nam przetrwać ten trudny okres. Nie stać nas na utrzymywanie nierentownych aptek. Z tego względu podjęliśmy decyzję o optymalizacji Grupy, w ramach której do dziś zamknęliśmy lub sprzedaliśmy 34 apteki. Najtrudniejsza była jednak decyzja o restrukturyzacji zatrudnienia – mówi Jacek Szwajcowski, Prezes Zarządu Pelion S.A.
Do końca lipca Grupa zlikwidowała 173 etaty. W planach jest redukcja kolejnych 186 etatów. Ograniczeniu uległo również wynagrodzenie pracowników spółki DOZ S.A., zarządzającej siecią aptek własnych w Polsce. W pozostałych liniach biznesowych (hurt do aptek, zaopatrzenie szpitali, usługi dla producentów) Grupa skoncentrowała się na minimalizacji ryzyka należności, utrzymaniu jak najwyższej rentowności oraz dostosowaniu oferty do nowych potrzeb rynku i klientów. Działalność sprzedaży hurtowej do aptek czekają jednak dalsze obniżki marż urzędowych na leki refundowane (o 1 p.p. od 1 stycznia 2013 r. oraz o kolejny 1 p.p. od 1 stycznia 2014 r.), w wyniku czego marża złotówkowa na tych lekach spadnie o 14%. Stwarza to konieczność szukania kolejnych oszczędności w kosztach prowadzonej działalności również w tym segmencie.
Aby umożliwić dostęp do leków, ich sprzedaż nie może być nierentowna. Apteki, pozbawione znacznej części marży na lekach refundowanych, powinny móc ją zrekompensować na sprzedaży pozostałego asortymentu, jak to ma miejsce w innych krajach europejskich. Takie rozwiązania, z jednej strony, ograniczają wydatki państwa na leki, z drugiej zaś dają szansę na zapewnienie pacjentom właściwego do nich dostępu – podkreśla Jacek Szwajcowski.
Niezależnie od zmian w prawie, pacjenci potrzebują tyle samo leków. Od państwa zależy, ile za nie zapłacą. Wzrost odpłatności za leki dla pacjenta dowodzi, że zmniejszenie marż hurtowych i aptecznych na leki refundowane nie jest właściwą drogą do obniżenia ich ceny, ponieważ marże dystrybutorów stanowią znikomą część ceny leków. To wszystko, w połączeniu z zakazem reklamy aptek, jest przyczyną zamykania kolejnych placówek i powoduje następne negatywne konsekwencje dla pacjenta w postaci utrudnionego dostępu do leków.
Zestawienie głównych danych finansowych osiągniętych w I półroczu 2012 r. w porównaniu z analogicznym okresem roku 2011 prezentuje zamieszczona poniżej tabela:
I półrocze 2012 | I półrocze 2012 | Zmiana* | |
Przychody ze sprzedaży (mln zł) | 3 322,3 | 3 245,3 | +2,4% |
EBITDA (mln zł) | 57,6 | 62,2 | -7,5% |
Rentowność EBITDA (%) | 1,7% | 1,9% | -0,2 p.p. |
Zysk operacyjny (mln zł) | 38,2 | 46,7 | -18,1% |
Rentowność operacyjna (%) | 1,1% | 1,4% | -0,3 p.p. |
Zysk netto przypadający akcjonariuszom podmiotu dominującego (mln zł) | 10,9 | 22,4 | -51,4% |
Rentowność netto (%) | 0,3% | 0,7% | -0,4 p.p. |
Zysk przypadający na jedną akcję (zł) | 0,91 | 1,84 | -50,5% |
Dodatkowych informacji udziela:
Renata Borkowska – Kubiak
Rzecznik Prasowy Pelion S.A.
Tel. (+48 42) 200 79 19
Fax (+48 42) 613 35 35
Tel. kom. (+48) 785 858 991
E – mail: renata_borkowska-kubiak@pelion.eu
i Pharmalink Sp. z o.o. (usługi dla producentów).